Ogólne zasady dokonywania czynności notarialnych

Zgodnie z ustawą z dnia 14 lutego 1991 roku - Prawo o notariacie, notariusz, działając jako osoba zaufania publicznego, jest powołany do dokonywania czynności, którym strony są obowiązane nadać formę notarialną ze względu na obowiązujące przepisy prawa lub jeżeli takie jest ich życzenie. Możliwe jest także przygotowanie projektu czynności notarialnej (w praktyce są to projekty aktów notarialnych), celem zapoznania się przez strony z jego treścią i ewentualne dokonanie korekt.

Dokonane przez notariusza czynności notarialne posiadają charakter (moc) dokumentu urzędowego (podobnie do orzeczenia sądu czy decyzji administracyjnej). Wszystkich czynności dokonuje się w języku polskim, jednakże na życzenie notariusz może dokonać dodatkowo czynności w języku obcym, przy udziale tłumacza przysięgłego.

Zasadą jest dokonywanie czynności notarialnych w siedzibie Kancelarii Notarialnej. Jeżeli wymaga tego charakter czynności (np. protokół zgromadzenia wspólników spółki prawa handlowego) lub zachodzą szczególne okoliczności (np. choroba, brak możliwości samodzielnego poruszania się, hospitalizacja, odbywanie kary pozbawienia wolności), czynność może być dokonana także w innym miejscu.

Notariusz czuwa nad należytym zabezpieczeniem praw i słusznych interesów stron czynności a także osób trzecich, wobec których czynność może spowodować skutki prawne, nadto udziela niezbędnych wyjaśnień, tak aby treść i znaczenie czynności zostały dokładnie zrozumiane przez osoby biorące w nich udział.

Będąc osobą zaufania publicznego, notariusz zachowuje w tajemnicy wszelkie okoliczności sprawy. Notariusz przesyła wypisy i odpisy sporządzonych aktów notarialnych wyłącznie podmiotom do tego uprawnionym na podstawie odrębnych przepisów (np. Wydział Ksiąg Wieczystych właściwego Sądu Rejonowego, Naczelnik właściwego Urzędu Skarbowego).

Rodzaje dokonywanych czynności notarialnych:

1. akty notarialne obejmujące między innymi:

- umowy, w szczególności umowy darowizny, sprzedaży, działu spadku, zniesienia współwłasności, zamiany, dożywocia, ustanowienia odrębnej własności lokalu, umowy majątkowe małżeńskie, o podział majątku wspólnego małżonków, ustanowienia służebności, w tym gruntowych oraz służebności przesyłu, umowy deweloperskie, przedwstępne, umowy spółki i inne,

- protokoły zgromadzeń spółek prawa handlowego, spółdzielni, stowarzyszeń, wspólnot mieszkaniowych,

- protokoły przebiegu określonych zdarzeń lub dokonania czynności (np. z przebiegu losowania), także stawiennictwa lub niestawienia się osoby w określonym miejscu i czasie,

- testamenty,

- oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku,

- protokoły dziedziczenia,

- pełnomocnictwa,

- akty ustanowienia hipotek,

- akty ustanowienia fundacji,

- akty poddania się egzekucji,

2. akty poświadczenia dziedziczenia stwierdzające nabycie spadku na podstawie ustawy lub testamentu,

3. poświadczenia, w tym: własnoręczności podpisu, daty okazania dokumentu (daty pewnej), pozostawania osoby przy życiu lub w określonym miejscu, zgodności wyciągów, odpisów i kopii z okazanym dokumentem,

4. protesty weksli i czeków,

5. czynności depozytowe (przyjmowanie w depozyt notarialny dokumentów oraz środków pieniężnych, przy czym pieniędzy wyłącznie w związku z dokonywaniem w kancelarii notarialnej innej czynności),

6. wydawaniewypisów, odpisów i wyciągów dokumentów będących w posiadaniu notariusza (np. wypisów sporządzonych aktów notarialnych).

Wszelkie informacje związane z dokonywaniem czynności notarialnych udzielane są bezpłatnie.